Een moestuin met fruit, groenten en kruiden is niet alleen leuk en lekker, maar leert kinderen ook over gezonde voeding en natuur. Waar let je op bij de aanleg?
Een moestuin kan eigenlijk overal, klein of groot. Maar als je een moestuin met kinderen wilt starten, zijn er een aantal praktische zaken waarmee je rekening moet houden. Hier lees je tips voor wat betreft de plaats, aanleg en inrichting.
Plekje in de zon
Planten hebben zonlicht nodig om te groeien. Zorg er daarom voor dat jouw groenten en fruit in de volle zon staan, minimaal 6 tot 8 uur directe zon per dag. Als je geen geschikte plek in de volle zon hebt, kun je misschien toch groenten en wortelgewassen kweken. Er zijn ook gewassen die het in de schaduw goed doen. In de cursus Moestuinieren met Kinderen leer je welke dat zijn. Wees dus niet meteen ontmoedigd als je niet de perfect plek hebt.
Volle grond
Een traditionele moestuin begin je in de volle grond. Dat biedt namelijk veel voordelen. Lees hier meer over de voordelen van telen in de volle grond. Een vlak terrein is het gemakkelijkst om op te tuinieren, maar een hellend terrein kan ook geschikt zijn. Je kunt dan met terrassen werken. Eigenlijk hoeft jouw moestuin niet één grote rechthoek te zijn met rechte rijen groenten. Tuinbedden kunnen in alle maten en vormen worden gemaakt, groenten kun je mengen met bloemen, sterker nog, om plagen te voorkomen is dit juist gewenst.
Door ook fruitbomen en struiken aan te planten, breng je reliëf aan en versterk je de biodiversiteit in je moestuin.
Groeit er gras in je tuin, dan zul je de grond moeten cultiveren. Dat kan door spitten of frasen. Je kunt daar zelfs apparaten voor huren.
Verhoogde bedden
In sommige situaties – bijvoorbeeld bij verontreinigde grond – is het een goed idee om met verhoogde bedden te werken. Dat zijn bakken zonder bodem die op aarde staan of een verharde ondergrond en gevuld zijn met aarde.
De omheining kan zijn gemaakt van weerbestendig hout, betonblokken of gerecyclede plastic planken. Het kost meer moeite, tijd en geld deze in te richten dan een traditionele moestuin in de volle grond, maar je hebt waarschijnlijk ook minder last van vocht en onkruid, en je loopt minder gemakkelijk over de bedden heen.
Moestuin in bakken
Heb je geen grond tot je beschikking of wordt de moestuin gesloopt door vandalen, dan zijn bakken van welk materiaal dan ook een idee. Over de voor- en nadelen van moestuinbakken kun je hier lezen. Zo kun je kinderen toch laten genieten van verse groente en fruit en hen leren over het telen van gewassen.
De geschiedenis van de bodem
Weet waar je teelt. Dat betekent dat je probeert te achterhalen of de grond verontreinigd is door industrie of verkeer of dat het land weleens onderloopt. Welke bedrijvigheid was hier vroeger? Neem ook een bodemtest om te achterhalen of je op schone dan wel met pesticiden, lood en andere zware metalen verontreinigde grond teelt en of de bodem kalk en voeding nodig heeft.
Lees hier meer over loodverontreiniging.
De bodem voeden
Kalk toevoegen doe je wanneer je de pH-waarde van je bodem moet aanpassen. En als je het huidige niveau van aanwezige voedingsstoffen kent, kun je de juiste hoeveelheid benodigde meststof aanbrengen om gezonde gewassen te krijgen en overbemesting te voorkomen. Vaak krijg je bij de resultaten van een grondtest ook een aanbeveling voor de soort en hoeveelheid mest die nodig is om eventuele onbalans in voedingsstoffen te corrigeren.
Water in je tuin
Een moestuin heeft water nodig. Zorg voor een veilige en gemakkelijke waterbron. Zorg ervoor dat er buitenslangen, slangen en andere besproeiingsbehoeften direct beschikbaar zijn voor uw locatie. Zorg ervoor dat je een drinkbare (drinkwaterveilige) waterbron hebt om je eetbare tuin te irrigeren. Water geleverd door de gemeente is een veilige bron. Maar controleer wel of de leidingen vanaf de kraan loodvrij zijn en hygiënisch (salmonella).
Als je water gebruikt uit een eigen bron of uit onbehandeld oppervlaktewater zoals een vijver of rivier, laat het dan regelmatig testen op bacteriële en andere soorten besmetting. Daar kun je naar vragen bij de GGD of de gemeente.
De regenton
Water verzameld in regentonnen kun je beter niet drinken, het kan schadelijke bacteriën en andere verontreinigende stoffen bevatten, vooral als het water is dat van daken wordt verzameld. De veiligste keuze is om regentonwater te gebruiken voor het irrigeren van niet-eetbare gewassen. Als je water uit regentonnen voor groenten en fruit wilt gebruiken, laat het dan eventueel testen. Houd de regenton vrij van algengroei en houdt hem schoon.
De toegang tot de tuin
Bedenk hoe leerlingen zich veilig van het klaslokaal naar de tuin kunnen verplaatsen en hoe ze zich zullen verplaatsen in de tuin zelf. Maak extra brede paden zodat leerlingen in groepjes kunnen werken of maak een zitplek waar de hele klas kan zitten.
Gereedschap en materialen
Zorg voor een degelijke en toegankelijke opslag voor gereedschap en apparatuur. Als dit buiten de tuin moet worden opgeborgen, bedenk dan hoe je een en ander gaat vervoeren. Misschien een kleine aanhanger of zo’n leuk elektrisch tuinwagentje?
Regel de materialen die je nodig hebt om je tuin aan te leggen. Hout voor verhoogde bedden of mulch. Je kunt dit misschien laten afleveren. In dat geval is het nodig dat de tuin toegankelijk is voor voertuigen.
Indringers buiten houden
Of het nu gaat om vandalen, konijnen, honden of katten, bedenk hoe je ze buiten je moestuin houdt. Van uitwerpselen in je moestuin kun je ziek worden. Misschien wil je een hoge en brede afscheiding in de vorm van een hekwerk of natuurlijke haag. Voor konijnen moet je je afrastering ongeveer 15 cm ingraven om te voorkomen dat ze er onderdoor kunnen tunnelen.
Katten is een lastiger probleem, in de online cursus Moestuinieren met Kinderen krijg je veel tips om die uit je moestuin te weren.
Lees hier meer over de online jaarcursus Moestuinieren met Kinderen
Hulp op locatie nodig? Kijk hier wat we voor je kunnen betekenen.
Fotocredit:
Foto door PxHere